Wees jezelf en de wereld zal je voorzien van feedback

De titel van deze blog is een vertaling van een boeddhistisch gezegde. Ik plaatste hem hier, omdat die zo adequaat weergeeft waar deze blog over wil gaan: liefde.

Als we goed om ons heen kijken én in onszelf, dan is er één ding waar alle mensen naar verlangen: liefde. De feedback die we dan ook het allerliefste van de wereld zouden willen krijgen is er één van liefde. Maar vaak hebben we het gevoel dat er van 'liefde' nou juist niet genoeg voorhanden is.

Waar komt dat gevoel toch vandaan? Nou kijk maar gewoon om je heen, zullen veel mensen zeggen. Zien we niet véél meer uitingen van het tegenovergestelde van liefde? Maar wat is het tegenovergestelde van liefde? Vaak is het antwoord: haat. Maar is dat wel zo? Als we zouden nagaan wat 'haat' is, dan kunnen we ontdekken dat het eigenlijk één van de vele uitdrukkingen is van 'angst'.

Als we geconfronteerd worden met iets dat we niet kennen, dan kan dat onzeker maken. We raken onze aangrijpingspunten kwijt op het moment dat we iets (moeten) toelaten in onze wereld dat we niet kennen. En een manier om dat niet te hoeven laten gebeuren is het andere afwijzen (we zien dat elke dag gebeuren in allerlei gradaties van 'afwijzing' tot aan 'haat' toe). Maar onderliggend daaraan is er angst. Angst drukt zich op talloze manieren uit, die we allemaal kunnen herkennen aan hetzelfde kenmerk: liefdeloosheid.

JEZELF ZIJN???

Maar wat heeft 'jezelf zijn' nu precies te maken met 'liefde als feedback krijgen van de wereld'? Wat betekent in die zin eigenlijk 'jezelf zijn'? Gelet op het bovenstaande is één van de definities van 'jezelf zijn' ten diepste 'zonder angst zijn'. Hoe meer we angst in onszelf weten te elimineren, hoe meer we liefde zullen kunnen ervaren. Ook als feedback van de wereld.

Als we er even over nadenken, zoals nu, dan is het antwoord op ons verlangen naar liefde dus eigenlijk heel simpel. En natuurlijk denkt een deel van ons meteen: ja, erover nadenkend lijkt het simpel, maar het doen is nog wel iets anders. En daar hebben we meteen al onze eerste oefening in het elimineren van angst en het kweken van 'liefde-volheid' te pakken: want welk deel van mezelf denkt deze gedachte? Als we het antwoord niet meteen weten, dan kunnen we het meestal wel aflezen aan de feedback die we krijgen van de wereld om ons heen. Bijvoorbeeld door de vraag te stellen: hoeveel angst en hoeveel liefde ervaar ik in mijn leven op dit moment? En waar zitten de angsten precies? Hoe kan ik die steeds beter gaan herkennen en steeds verder elimineren?

Als het gaat om de laatste vraag, dan zijn we vaak geneigd te denken dat we liefde-voller kunnen worden door onze manier van handelen: we willen meer zorgzaamheid tonen, meer begrip, meer samenwerking etc. En met dat goede voornemen gaan we aan de slag. Er zijn dan ook nogal wat mensen in de wereld, die zich zo opstellen. Ze doen van alles om liefde de wereld in te brengen. Maar als je na zou gaan of hun gedrag leidt tot 'liefdevolle feedback' van de wereld, dan is het maar de vraag of dat zo is. Hoe kan dat?

Volgens mij zit hem dat vooral in dat we het verschil tussen liefde-vol handelen en liefde-vol zijn niet kennen.

Liefde-vol zijn - om te beginnen en misschien gek genoeg - betekent niet alleen dat we onze angsten opsporen waar dat maar kan. Hoewel best een klus, is die op zich niet zo moeilijk om aan te gaan staan. Want alles waar je je negatief over voelt, kan een spoor zijn. Heeft iemand iets gezegd over dat je iets niet goed doet en houdt dat je bezig? Dan kun je nagaan of je bang bent om te falen. Heeft iemand iets gedaan waardoor je je gekwetst voelt, dan kun je nagaan of je bang ben om niet geaccepteerd te worden.

BEWUSTER KIEZEN

De volgende, ietwat moeilijkere vraag, is waar 'm vooral de crux zit als het gaat om of we liefde-voller kunnen zijn. Kunnen we ons die opgespoorde angst - en bijbehorende emoties zoals het afwijzen van anderen - ook toe-eigenen? Durven we die in de ogen te zien en te zeggen: dit is wie ik op moment ben?

Als we dat toe-eigenen steeds meer kunnen doorvoelen, dan komen we als vanzelf ook bij de diepgevoelde ervaring dat we dit willen veranderen. En zo cultiveren we langzamerhand onze intentie en focus, die maken dat we die verandering echt kunnen gaan bewerkstelligen.

In de praktijk van ons leven komt het er dan op neer dat we steeds beter in de gaten gaan krijgen, waar bepaalde emoties (die uitdrukkingen zijn van allerlei angsten) de kop opsteken. En kunnen we op die momenten de keuze maken om anders te reageren dan we gewend zijn te doen. We beginnen zo onze angstprogramma's te overschrijven.

ANGSTEN ALS ILLUSIES

Op den duur levert dat de bijzonder verrijkende ervaring op dat het met die angsten steeds op hetzelfde uitdraait: ze blijken een illusie te zijn (vandaar dat ik ze een 'programma' noem). En hoe meer we dat ontdekken hoe moediger we worden in het onder ogen zien ervan, waar we maar kunnen. Daarom is het ook raadzaam om - als je hiermee net van start gaat - te beginnen met de angsten die niet al te groot zijn. Dat doet onze moed groeien :)

Gaandeweg ervaren we onszelf als steeds angstlozer. En dat maakt dat we werkelijk gaan beleven wat het is om thuis te kunnen komen bij 'onszelf'. Voor de meesten van ons is dat heel iemand anders, dan degene die we tot aan dat moment hebben gekend.

In de loop van de training, wordt steeds beter merkbaar dat we ons lichter, prettiger, flexibeler etc. voelen. De schoonmaak doet zijn werk. En dat maakt ook dat we anders naar de wereld beginnen te kijken. Waardoor we de feedback van de wereld ook weer heel anders opnemen dan we eerder deden. Dingen die ons eerder zwaar vielen zullen er vast ook nog zijn, maar we gaan er anders mee om. En het is ook zo dat gebeurtenissen in ons leven steeds vaker een weerspiegeling zijn van de veranderingen in onszelf. We zijn immers onderdeel van een groot informatiesysteem. En hebben via onze intentie, focus en training een andere feedbackloop gecreëerd.

Zal de wereld ons nu ook steeds van liefde-volle feedback voorzien? Nee, althans niet op de manier waarvan we eens dachten dat dat toch wel het summum van liefde zou zijn. Want wat blijkt: onze ideeën over en behoefte aan 'liefde' - die vaak komt in de vorm van bevestiging willen van iets of iemand - is veranderd. Ja, we kunnen het zeker waarderen en ervan genieten als de wereld ons mooie feedback geeft bijvoorbeeld via mooie gebeurtenissen in ons leven. Maar het geeft niet meer als die er niet zijn zoals we eens gehoopt hadden.

'NIEUWE' LIEFDE

Waarom niet? Omdat 'liefde' zich in hele andere dingen blijkt te kunnen openbaren, dan we in onze cultuur geleerd te krijgen. We ontdekken bijvoorbeeld dat geven veel bevredigender is dan krijgen (wat niet hetzelfde is als 'niet goed kunnen ontvangen', want dat is weer een angst die bijvoorbeeld wijst op dat je niet afhankelijk mag zijn van anderen). Dus zijn we voor onze geluksbeleving steeds minder afhankelijk van feedback van buiten, op welke manier dan ook. We kunnen steeds beter 'zijn'. En ondertussen volop waarderen wat ons gegeven is.

En ook kunnen we - bij het meer en meer loslaten van angst - ontdekken dat en hoe we onderdeel zijn van een grotere werkelijkheid. En ervaren dat bewustzijn daar fundamenteel blijkt te zijn (en al het andere dat daaruit voorkomt virtueel). Waarom is dat belangrijk als het gaat om liefde cultiveren? Omdat bewustzijn blijkt te evolueren als ik ervoor kies om meer en meer liefde te zijn (dat heb ik tijdens de training van mijn angstbeperking zelf immers kunnen merken). En ik heb ook ervaren dat ik van daaruit als vanzelf bijdraag aan het geheel. Maar waarom is dat zo? Omdat liefde gaat over het doen ontstaan van 'coherentie', van 'betekenisgeving'. Waar angst hetzelfde is als het doen ontstaan van 'wanorde', van 'zinloosheid'.

Dus is het in het groot (zoals in de wereld) het hetzelfde als in het klein (zoals ik): als iets wil kunnen evolueren, dan is toename van liefde-volheid essentieel. Want alleen groeiende liefde-volheid wil en kan meer en meer bijdragen aan het geheel (waar angst bijdraagt aan de-volueren en dus aan afbraak, ook ten aanzien van mijzelf).

Nu kunnen we onszelf - als steeds verder evoluerende wezens, die ook de wereld zijn - elke dag steeds beter meer en meer vruchtbare feedback geven... Waardoor we doorgaand groeien in liefde-volheid... want de bereidheid om je te laten raken door (je) lijden (veroorzaakt door angsten) wekt uiteindelijk meer liefde tot leven.